donderdag 7 april 2016

HET BASISKOOKBOEK: NUCHTERE HOLLANDSE KEUKEN



Albert Heijn b.v., Het basiskookboek. Eenvoudige technieken, verse ingrediënten & lekkere recepten (Zaandam 2006).

Dit is het kookboek dat Twan van zijn ouders cadeau kreeg toen hij op kamers ging. En het is dus ook het eerste kookboek waar we samen uit kookten. Dit boek vond ik dus een goed startpunt voor mijn kookboeken-rubriek. 


Basisinformatie: 10

Het allerbeste van dit kookboek - de naam zegt het natuurlijk al - is de basisinformatie over braden, stoven, roosteren, invriezen, frituren, grillen, bakken en koken. Het geeft van alle reguliere Nederlandse ingrediënten de kooktijden, bewaarinformatie, basisbereiding (bij vlees), hoe je het het makkelijkst kunt schoonmaken (bij groente) en de gemiddelde hoeveelheid die je kunt aanhouden per eter. Het is dus een boek waar je vaak naar grijpt als je de boontjes al op hebt staan, maar eigenlijk niet weet hoelang ze moeten koken. Of wanneer je wortels hebt gekocht en je afvraagt: moeten die nou wel of niet in de koelkast? Het basiskookboek heeft daarnaast een uitgebreid hoofdstuk over handige keukenhulpen. Niet dat we daar inmiddels alles van hebben aangeschaft, zo ontbreekt nog de ijsboltang en de slacentrifuge, maar het is een prima uitgangspunt voor als je op jezelf gaat wonen en van koken houdt. 


Indeling & opmaak: 8

De indeling van Het basiskookboek is helder en overzichtelijk. Na de inleiding volgt een hoofdstuk met basisinformatie en daarna worden alle ingrediënten op alfabetische volgorde besproken inclusief minimaal één recept per ingrediënt. Het boek begint met aardappels en eindigt met zuurkool. Op die manier kun je ook snel terugvinden of het ingrediënt waar jij iets mee wilt maken in het boek staat als je niet gewend bent met een index te werken. Het boek eindigt met een Magnetron ABC: 'Haal het beste uit je magnetron!' 
De opmaak van Het basiskookboek is helder en inzichtelijk. Naast ieder recept staat een foto van een gerecht. Daarvan krijg ik zelf altijd zin om te koken en ik vind het fijn om te weten waar ik naartoe ga werken. Maar er zijn ook koks - ik noem ze hier niet bij naam - die zich beperkt voelen in hun creativiteit door het laten zien van het beoogde eindproduct. Maar wees gerust: het staat je vrij om van dat eindproduct af te wijken qua opmaak en hoeveelheid.


Recepten: 7

De recepten in Het basiskookboek zijn simpel, smaakvol en snel. Het is daarom echt een kookboek voor doordeweeks. Geen spektakelstukken of taarten met vijf lagen. Hier en daar alleen een stoofschotel ('Oma's runderlappen') of ovengerecht ('Tomatentaart met roquefort'), speciaal voor in het weekend. Geen heisa of poespas, gewoon goed verkrijgbaar Nederlands eten met bekende smaakcombinaties, zoals rode kool met appel of varkenshaas met roomsaus. Dat is een voordeel, maar dat kan ook een nadeel zijn als je eens verrast wilt worden door een recept of door een ingrediënt. Dat maakt het boek oerdegelijk, maar op een goede manier. Want als je weet dat appel het beste in rode kool naar boven haalt, waarom zou je dan banaan toevoegen, alleen maar om te verrassen? En laten we wel wezen, boerenkool is toch echt het lekkerst met rookworst. De moraal van dit boek is daarom ook erg Nederlands: doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg. Geschikt voor thuiskoks met een drukke agenda en een gezin die graag gezond en lekker Nederlands willen koken of zich op een vrije dag willen bekwamen in de allerbeste boerenkool met worst die je ooit gegeten hebt. Minder geschikt voor culinaire alleseters met een drang naar vernieuwing. 


Index: 9

Als historicus leer je zoeken in boeken, heuristiek noemen ze dat met een mooi woord. Dat scheelt je snel een maand van je leven en dat is toch weer mooi meegenomen. Maar dat je weet hoe je moet zoeken, wil nog niet zeggen dat het boek wat je gebruikt dat ook toelaat. Bijvoorbeeld als de inhoudsopgave of de index niet op orde is. Vooral dat laatste is nogal eens het geval en dat drijft mij zo nu en dan tot waanzin. Want ik voel die maand korter worden, dat begrijp je. Daarom ook een cijfer voor de index. Die is in Het basiskookboek prima op orde. Hij is onderverdeeld in ingrediënten, recepten, kooktechnieken, voorgerechten, soepen, hoofdgerechten vlees en kip, hoofdgerechten vis, schelp en schaaldieren, hoofdgerechten vegetarisch, nagerechten, sauzen en boter, taart en gebak, ontbijtgerechten, lunchgerechten, snacks, tapas en borrelhapjes, dranken en diversen. Al deze categorieën zijn weer alfabetisch gerangschikt. Dit is hoe een index bedoeld is mensen! 


Eindbeoordeling: 8


En natuurlijk een recept geïnspireerd op dit nuchtere Hollandse kookboek, dat nog steeds met enige regelmaat bij ons op tafel staat. We hebben het over de jaren aangepast aan onze smaak. Het is een mooi recept geworden, goed om makreel aan de man te brengen:

Makreelsalade met aardappel en rucola
2 pers.

4 grote aardappels
1 el mosterd
2 el witte wijnazijn
2 el olijfolie
vers gemalen zwarte peper
1 bosui
2 blikjes gerookte makreelfilet
100 gr rucola

1. Schil de aardappels, snijd in vieren en kook ze in ruim water met wat zout in 20 minuten gaar. Giet ze af.

2. Snijd de bosui in ringen en maak de vinaigrette: meng de mosterd met de witte wijnazijn, de olijfolie en de vers gemalen zwarte peper en roer goed door elkaar. Als je makreel in olijfolie hebt gekocht, kun je ook de olijfolie van de makreel gebruiken. Dit is geen goed idee als je dit recept maakt voor iemand die je moet overtuigen om vaker makreel te eten, gebruik dan gewoon normale olijfolie.

3. Maak de borden op: verdeel de rucola over twee borden. Verdeel de aardappels over de rucola. Schenk de vinaigrette over de aardappels. Leg de makreelfilet op de aardappels en bestrooi met de bosui.