Een nieuw jaar, een nieuwe start! En wat is een betere start van je dag dan vers gebakken muesli met noten en gedroogd fruit? Het blijkt ook nog eens verbazingwekkend simpel. Een welkome afwisseling na de geroosterde kalkoen, gestoofde hazenrug en zelfgemaakte kerststol waarop je de afgelopen dagen misschien hebt staan zwoegen. De charme van januari vind ik de eenvoud. Na alle heisa van december, staan in januari in de keuken gezond en voedzaam weer voorop. Prima maand dus om te ontbijten met deze gebakken muesli.
Granola is een Amerikaans leenwoord en betekent zoveel als 'gebakken muesli'. In het Nederlands hebben we er eigenlijk geen woord voor, of het moet cruesli zijn, maar dat is een merknaam. Krokante muesli dus. Muesli komt uit de koker van de Zwitserse arts en voedingsdeskundige Maximilian Bircher-Benner, bekend van de Bircher muesli. Muesli is een graanontbijt op basis van rauwe havermoutvlokken, aangevuld met noten en fruit. Granola is dat allemaal ook, maar aangevuld met honing en gebakken tot krokante brokken. Het fruit voeg je pas na het bakken toe.
Tot mijn verbazing blijkt granola óók een merknaam te zijn, namelijk van een 19e eeuwse Amerikaanse granenfabrikant. Dan kun je dus net zo goed cruesli zeggen. Hoe dan ook, granola is bedacht door een Amerikaanse collega en tijdgenoot van Bircher-Benner, James Caleb Jackson. Jackson had, net als Bircher-Benner, een sanatorium en kwam op het idee om de uitzonderlijk gezonde muesli van Bircher-Benner net íets lekkerder te maken. Hij verving de havermout door tarwebloem en voegde hele tarwe en gerst toe. Jackson noemde zijn uitvinding granula. Begin 20e eeuw bedacht John Harvey Kellog eenzelfde soort gerecht. Eerst noemde Kellog zijn ontbijt ook granula, maar omdat hij geen zin had in gezeur, veranderde hij de naam in granola.
De ontbijtgranen van de drie heren raakten daarna een paar decennium in de vergetelheid. Met de Eerste Wereldoorlog, de crisis in de jaren '30 en de daarop volgende Tweede Wereldoorlog kun je je voorstellen dat mensen wel iets anders aan hun hoofd hadden dan ontbijtgranen. Daar kwam verandering in in de jaren '60. De hippies omarmden de gezonde granen die zo goed pasten bij hun flowerpower levensstijl en ineens was granola terug van weggeweest en werd door jan en alleman geclaimd dat zij het hadden uitgevonden. Wij aten thuis altijd havermout, muesli en cruesli van Quaker: religieus en pacifistisch. Dat bakje yoghurt van vroeger blijkt opvoedkundig dus veel meer te zijn geweest dan alleen een voedzaam bakje yoghurt...
Recept Gelukkig Nieuwjaar-Granola
Ingrediënten:
300 gr havermout
150 gr rode quinoa
150 gr boekweit
100 gr grof gehakte amandelen
100 gr grof gehakte hazelnoten
snuf zout
5 el honing
5 el kokosolie
Na het bakken:
100 gr gedroogde cranberry's
100 gr rozijnen
100 gr kokosvlokken (deze kun je ook meebakken, maar die verbranden bij mij altijd, dus vandaar)
1. Verwarm de oven voor op 170 graden celcius. Smelt de kokosolie en honing op laag vuur in een pannetje. Meng alle granen, noten en het zout in een grote kom en roer goed door elkaar. Schenk de gesmolten olie/honing in de kom en roer door elkaar.
2. Bekleed twee bakplaten met bakpapier en verdeel de muesli erover. Bak circa 15 minuten in het midden van de oven. Als je bang bent dat het te hard gaat, kun je de oventemperatuur iets verlagen of de bakplaten onderin de oven zetten. Roer de granola na 15 minuten om met een lepel. Bak nog eens 15 minuten. Controleer of de boekweit en quinoa gaar genoeg zijn en haal dan uit de oven.
3. Laat de granola afkoelen op een rooster. Doe in een afsluitbare pot. De granola is een paar weken houdbaar.
Serveer de granola zoals op de foto met hangop en vers fruit (kaki en blauwe bessen) of eet het met melk, yoghurt of havermoutpap. Je kunt de granola ook over andere toetjes strooien of 's avonds als snack nemen in plaats van een handje noten. Gelukkig Nieuwjaar gewenst allemaal! Ik ga granola eten.
