SPECULAASCAKE MET AMANDELSPIJS EN SINAASAPPEL

Het is even geleden sinds de laatste blogpost en dat komt natuurlijk vanwege het Sinterklaasfeest! Dit jaar was de hele bliksemse bende bij ons thuis uitgenodigd voor cadeautjes, gedichten, warme chocolademelk en deze speculaascake met amandelspijs en sinaasappel. Martijn had zowaar van zijn werk twee grote bakken amandelspijs gekregen! Jammer dat ik niet zo technisch ben, anders zou ik daar dus direct gaan werken, want wie wil er nou geen twee bakken amandelspijs voor Sinterklaas krijgen? Hoe dan ook, daar moest natuurlijk iets lekkers mee gebakken worden! 

Omdat ik zoveel amandelspijs had, heb ik een cakerecept bedacht waar extra veel in gaat. Je kunt natuurlijk ook je eigen amandelspijs maken met amandelen, suiker, citroen en ei. Maar omdat ik dit jaar voor het eerst experimenteer met allerlei kerstrecepten die moeten rijpen, trekken en gevoerd moeten worden (kerstlikeur, Britse kerstcake, mincemeat) kon ik het niet opbrengen ook nog zelf amandelspijs te fabriceren. Er moet ondertussen ook geld verdiend worden natuurlijk. Wie weet volgend jaar! 

Mincemeat in the making

De geschiedenis van speculaas kun je HIER lezen. Maar met alle drukte rond Sinterklaas en de naderende feestdagen heb je misschien wel helemaal geen zin in achtergrondverhalen. Liever begin je meteen met bakken. Als je geen banketbakkersspijs hebt, kun je natuurlijk ook amandelspijs uit de supermarkt gebruiken. Die spijs moet je alleen wel eerst 'werkbaar' maken door er een ei doorheen te kloppen, anders zit je met een harde homp spijs in je beslag. Je kunt de cake ook in een springvorm bakken en hem nog lekkerder maken met een paar rijpe peren of hem versieren met blanke amandelen. Je drukt de amandelen in de cake vlak voordat ie de oven ingaat. Denk bijvoorbeeld aan een mijter of één of ander diepzinnig geometrisch patroon. Leef je uit. Omdat de cake zelf een fluitje van een cent is, kun je extra aandacht besteden aan de toppings. Zelf heb ik gekozen voor Griekse yoghurt met citroen en sinaasappelschil-julienne.

Speculaascake met amandelspijs en sinaasappel

Ingrediënten:
300 gr zachte boter
300 gr amandelspijs
4 eieren
300 gr bloem
2 el speculaaskruiden
snuf zout
4 el abrikozenjam + 1 el voor bestrijken van de cake na het bakken
rasp van 1 sinaasappel
scheutje sinaasappellikeur naar smaak

1. Verwarm de oven voor op 160 graden. Klop in een grote kom de boter en de amandelspijs door elkaar. Voeg één voor één de eieren toe. Voeg pas een volgend ei toe als het vorige helemaal is opgenomen. Meng de speculaaskruiden met de bloem en het zout en voeg toe aan het spijsmengsel. Roer de jam, de sinaasappelrasp en de likeur erdoor.

2. Doe het deeg in een met bakpapier beklede cakevorm en bak in circa 50 minuten goudbruin en gaar. Laat de cake in de vorm afkoelen.

HERFSTBLAD SPECULAASJES MET CITROENGLAZUUR

Get this recipe in English @ Seasoning Stories.

Speculaas past perfect bij deze tijd van Sinterklaas en Advent. Speculaasjes zijn typisch Nederlandse en Belgische koekjes, maar worden ook gegeten in het noorden van Frankrijk, in Luxemburg, het Duitse Westfalen en het Rijnland. Traditioneel wordt speculaas gemaakt van roggemeel, boter en basterdsuiker op smaak gebracht met speculaaskruiden. De speculaaskruiden bestaan uit 8 delen kaneel, 2 delen nootmuskaat, 2 delen kruidnagel, 1 deel gemberpoeder, 1 deel kardemom en 1 deel witte peper. Je kunt het nog uitbreiden met anijs, koriander of foelie. In België waren deze speculaaskruiden aan het begin van de 20e eeuw te duur en daarom bakten ze daar speculoos, zonder kruiden. Speculoos zijn niet-kruidige karamelkoekjes die in Duitsland onder de naam Karamellgebäck over de toonbank gaan. Er zijn meerdere verklaringen voor de naam 'speculaas'. Het varieert van speculaas als afleiding van specerij, vanwege de verschillende specerijen die erin verwerkt zitten, tot speculaas dat afstamt van het Latijnse speculator (hij die ziet) dat je in verband zou kunnen brengen met Sinterklaas. De meest waarschijnlijke etymologie van speculaas is echter het Latijnse woord voor spiegel: speculum, omdat de speculaaspop het spiegelbeeld is van de koekvorm waarin hij wordt gebakken. Zo'n speculaaspop wordt ook wel een vrijer genoemd. Als een jongen zijn gevoelens voor een meisje wilde tonen, versierde hij een speculaaspop met glazuur en noten en gaf hij haar deze cadeau. Als het meisje de pop aannam, dan was de liefde wederzijds. Inmiddels heb ik al heel wat koekjes uitgedeeld en die zijn allemaal aangenomen en opgepeuzeld, wat dat dan precies betekent....?


Het moest er toch eens van komen: ik aan het koekjes bakken. Voor de verandering had ik me daadwerkelijk voorbereid en was ik van alle gemakken voorzien: uitsteekvormpjes in de vorm van herfstbladeren, een glazuurpistool en een heus rooster om de koekjes op te laten afkoelen. Omdat het bijna Sinterklaas is, leken speculaasjes me een perfecte vuurdoop. Gecombineerd met het citroenglazuur van Mary Berry kon het eigenlijk niet meer misgaan en, guess what?!, dat deed het ook niet. Sterker nog: het ging geweldig! Halverwege het uitsteken van de koekjes zei ik enigszins verbaasd: 'Wat is dit leuk!' Totaal niet verwacht dat ik koekjes bakken leuk zou kunnen vinden. Zo zie je maar weer, je bent nooit te oud om iets nieuws te proberen. Stel je voor dat je het nog echt leuk vindt ook! Inmiddels zijn er namelijk ook uitsteekvormpjes voor Kerst en Pasen aangeschaft, dus wie weet welke doos van Pandora ik vandaag geopend heb! Dit weekend genieten we van de aanblik én de smaak van deze herfstblad speculaasjes met citroenglazuur. Yum! 

Voor deze koekjes kun je natuurlijk ieder uitsteekvormpje gebruiken dat je wilt. Helemaal in de ban van Sinterklaas? Gebruik dan Sint- of Piet-uitsteekvormpjes. Of als je wat minder voorzien bent, maak dan vierkante koekjes en versier ze met glazuur tot cadeautjes. Je kunt het glazuur gemakkelijk een kleurtje geven. Dit kan met eetbare kleurstof, maar ook met bijvoorbeeld een scheutje limonade in iedere kleur die je kunt bedenken, een mespunt kurkuma (geel glazuur), wat bietensap (roze glazuur), sinaasappelsap (oranje glazuur). Dat was voor mij deze eerste keer allemaal een brug te ver, maar als je wat meer ervaring hebt met koekjes draai je daar je hand natuurlijk niet voor om. Je maakt er ook in een handomdraai echte kerstkoekjes van: gebruik een uitsteekvormpje in de vorm van een kerstboom, een ster of sneeuwvlok, versier ze met glazuur en met eetbare parels. Was 't maar vast Advent! 

Recept Herfstblad Speculaasjes met Citroenglazuur

Voor 2 volle blikken van 1L (circa 50 koekjes van 5 x 5 cm)

300 gr bloem

150 gr bruine basterdsuiker (voor donkerbruine speculaas)

150 gr koude boter in stukjes

snuf zout

2 el koek & speculaaskruiden*

Een portie citroenglazuur - zie recept hieronder

1. Meng alle ingrediënten in een grote kom, waarbij je de koude boter door de bloem knijpt. Maak een bal van het deeg, omwikkel met vershoudfolie en leg minimaal een uur in de koelkast, maar het liefst de hele nacht. De boter wordt dan goed koud (wat zorgt voor koekjes die niet gaan uitlopen) en de smaken krijgen de kans goed in het deeg te trekken. 


2. Verwarm de oven voor op 175 graden. Bestrooi je werkblad met bloem en rol de bol deeg uit tot een lap van een halve centimeter dik. Steek met de vormpjes koekjes uit het deeg. Leg de koekjes met een paletmes of kaasschaaf op een met bakpapier beklede bakplaat. 

3. Maak van het overgebleven deeg een bal en rol die weer uit tot een lap van een halve centimeter dik. Steek er weer koekjes uit en ga zo door tot het deeg op is. Als je deeg te warm wordt, laat het dan eerst weer afkoelen in de koelkast, voor je het opnieuw uitrolt. 4. Bak de koekjes 15 minuten in de oven. Leg de koekjes direct op een rooster, zodat ze goed kunnen afkoelen. Laat ze in ieder geval niet op de bakplaat liggen, want dan garen ze door. Versier ze met citroenglazuur (zie hieronder het recept). Lekker met een mok warme chocolademelk. 

*Als je geen koek & speculaaskruiden hebt, kun je in plaats daarvan toevoegen:4 tl kaneel
1 tl nootmuskaat
1 tl gemalen kruidnagel
1/2 tl gemberpoeder
1/2 tl witte peper
1/2 tl kardemom 

Citroenglazuur
Genoeg voor 50 koekjes

Ingrediënten: 175 gr poedersuiker
3 el citroensap
Je kunt het citroensap eventueel kleuren met bietensap, kurkuma, sinaasappelsap of alle soorten gekleurde limonade. Je kunt er ook voor kiezen om te starten met wit glazuur en halverwege een kleurtje toe te voegen. Houd wel rekening met een andere smaak dan citroen als je het glazuur kleurt.

1. Zeef de poedersuiker in een kom. Voeg lepel voor lepel de citroensap toe en roer tot een spuitbaar glazuur. Doe het glazuur in een glazuurpistool of een spuitzak en versier de koekjes ermee. Laat het glazuur goed uitharden voor je de koekjes in een trommel doet.  
Je kunt de koekjes ook nog versieren met eetbare parels, druk de parels in het glazuur als het nog niet helemaal is uitgehard. Je kunt de koekjes een week bewaren in een luchtdichte trommel.