vrijdag 8 augustus 2014

FRANSE ZWARTE BESSENJAM



Vannacht had ik een aparte ervaring: ik hoorde een auto voorbij rijden. Dat geluid had ik al bijna een maand niet meer gehoord :) De afgelopen drie weken hebben Twan en ik genoten van een uitzonderlijk lange zomervakantie in Frankrijk (Normandië) en België (de Ardennen) en beide plekken waren nogal in the middle of nowhere. In Normandië waren we acht dagen te gast bij mijn ouders in La Chapelle sur Dun, een klein gehucht, drie kilometer van de Atlantsiche Oceaan (dat klinkt toch wel wat indrukwekkender dan de Noordzee hè ;-).




Afgezien van de kerkklok en de opgefokte honden van de Paons zijn er in La Chapelle sur Dun geen geluiden. Na een paar nachten vroeg ik me af waarom ik überhaupt nog oordopjes in had, tot ik die ochtend om 07.00 uit bed werd geklingeld door de kerkklok die om 07.00 (opstaan!), 12.00 (lunchen!) en 19.00 (stop met werken!) van geen ophouden weet. Ik heb ooit eens proberen te tellen hoe veel slagen de klok op die tijdstippen produceert, maar raakte de tel toen kwijt rond de tweehonderd...

In La Chapelle hebben we er dankzij het uitmuntende weer een semi-strandvakantie van kunnen maken: ontbijten met du pain et des croissants van mevrouw Bonneville, belegd met zelfgemaakte zwarte bessenjam, Neufchâtel kaas en lokale worsten (eentje heette 'Mini Jesus' XD). Daarna een uitstapje, bijvoorbeeld naar een Hortensiatuin of naar Rouen, toeren door de streek op zoek naar een appelboomgaard met cider of naar mijn favoriete winkel in Varengeville sur Mer: Lin et l'autre. Rond drie uur naar zee, want dan was het mooi eb en hoefde je niet met gevaar voor eigen leven op de keien te zwemmen. Twan en ik vertrokken na een paar uur aan zee weer naar het huisje, want wij waren acht dagen verantwoordelijk voor het eten. 's Avonds konden we nog tot tien uur buiten zitten lezen, borduren en candycrushen. Héérlijk!





Vaste prik in Normandië is het maken van jam. De bessenstruiken in de tuin bezwijken meestal onder de ladingen zwarte bessen en wat is er leuker dan jam maken:-)? De eerste twee dagen hebben mijn moeder en ik in totaal ruim drie kilo bessen bij elkaar geplukt. Er hingen er nog meer, maar die waren onbereikbaar vanwege alle brandnetels en vanwege de perenboom die zich door de struiken had gekronkeld en niet flexibel was. In de supermarché in Luneray vonden we zowaar geleisuiker, mijn moeder was zo slim geweest om lege jampotjes mee te nemen van huis en toen waren we niet meer te stuiten :D We hadden veertien potjes en die konden we allemaal vullen en zelfs toen hadden we nog bessen over. Dus hebben we compote gemaakt voor in de kwark als toetje. Mmmmmm :-) De jam is goed gelukt: niet te zoet, niet te zuur. Ik mocht vijf potjes meenemen, dat zijn er inmiddels vier ;-)

In België vonden we in verschillende bossen wilde bramen en frambozen! Lekker dat ze waren! Het waren er helaas te weinig voor jam. Twan: 'en we hebben ook geen suiker in ons huisje'. No shit, we hebben ook geen lege jampotjes (afgezien van die ene dan ;-) en dat is ook best essentieel....




Voorbereiding + recept Rustieke Zwarte Bessenjam

Dit is het recept voor rustieke jam, dat houdt in dat de velletjes en pitjes (want, huh, welke pitjes?) er gewoon in blijven. Het gezanik met zeven en passeren, kom op, dat is misschien iets voor in een stadskeuken, maar niet voor in een keuken op het Franse platteland. En de textuur met bessen is ook veel leuker dan de gladde gel die je anders krijgt.

1. Pluk zoveel zwarte bessen als je kunt vinden. Je kunt ze het beste in trosjes plukken aan het steeltje, dan kun je ze daarna nog goed wassen. Pluk je ze individueel dan nemen ze bij het wassen water op en dan duurt het langer voor de jam stolt.

2. Was en ris de bessen.

3. Weeg de bessen en doe ze in een grote pan met evenveel geleisuiker (1 op 1, dus 1 kilo bessen is 1 kilo suiker). Ben je een cheapskate dan kun je ook gewone suiker gebruiken, werkt eigenlijk net zo goed. De theorie is dat het met geleisuiker sneller gaat, maar die theorie hebben wij inmiddels meerdere keren weerlegd. Misschien dat geleisuiker beter is als je de jam een jaar houdbaar wil houden, maar dat is meestal niet echt nodig aangezien alles dan al láng op is ;-)

4. Zet de pan op een middelgrote pit op hoog vuur en roer suiker en bessen door elkaar. Wacht tot het begint te koken. Nu heb je twee opties: of je laat het als een gek doorkoken, dan ben je snel klaar maar moet je wel veel roeren en supergoed opletten of het niet overkookt (oma's manier), of je laat het doorsudderen op half, dan ben je minder snel klaar, maar kun je in de tussentijd wel je jampotjes uitkoken (tante Coba's manier en nu dus ook onze manier).

5. Als de bessen koken check je om de 5 á 10 minuten of de jam al goed gestold is en dat doe je zo: haal een lepel door de bessen, laat een druppel op een bord of schoteltje vallen en laat afkoelen. Als de druppel is afgekoeld houd je het bord of schoteltje verticaal. Loopt de druppel uit dan is de jam nog niet klaar. Houdt de druppel zijn vorm dan zit je goed en kun je doorgaan naar stap 6.

6. Zet de uitgekookte jampotjes klaar, doe de jam in een vuurvaste litermaat of in iets anders met een handige schenktuit en schenk de potjes vol. Sluit direct af met de deksels en maak schoon (meestal gaat er altijd wel íets jam langs de rand). Als je wacht zijn de potjes namelijk gloeiend heet en kun je er met de beste wil van de wereld geen deksels meer op krijgen.

7. Laat de potjes afkoelen en bewonder je zelfgemaakte jam :-) De volgende dag kun je gaan proeven! Jam blijft met geleisuiker, ongeopend twee jaar goed. Met gewone suiker, geen idee, maar tot Kerst moet goed gaan :-)

Nogmaals: neem dus iets met een handige schenktuit.....


Wil je een deel van de bessen gebruiken voor compote, dan kun je minder suiker gebruiken (hoeft niet en hoe minder suiker hoe minder lang houdbaar) en dan hoeven de bessen minder te stollen. Met andere woorden: compote is sneller klaar.

Gerelateerde posts: