Het is Pinksteren! Het feest van het uitstrooien van de geest heeft de liturgische kleur rood en als kind vierde ik Pinksteren in rode jurkjes, rode coltruien boven Schotse rokjes met rode maillots en rode strikken in het haar. Ondanks dat ik Pinksteren inmiddels niet meer in de kerk vier, blijft de kleur rood nog ieder jaar terugkeren. In mijn garderobe, maar ook steeds vaker op mijn bord. In mijn beleving kan het namelijk geen toeval zijn dat rond Pinksteren de aardbeien in hun hoogseizoen zijn. Aardbeien met pannenkoeken, dat was het idee. En dan niet zomaar pannenkoeken, nee perfecte pannenkoeken, van boekweit, amaranth en gierst. Want een feest als Pinksteren vraagt om meer dan witte bloem.
De pannenkoek is al zo oud als de geschiedschrijving. De oude Grieken aten pannenkoeken bij hun ontbijt gemaakt van spelt, olijfolie, melk en honing. Pannenkoeken zijn daarna nog beter aangeslagen dan de democratie: in elke uithoek van de wereld is wel een variatie op de pannenkoek te vinden. Alleen in Nederland al kennen we de reguliere pannenkoek, drie-in-de-pan, flensjes, poffertjes en dan zijn er natuurlijk nog de invloeden van buitenaf zoals Franse crèpes en American pancakes. In Engelstalige katholieke landen heet de dinsdag voor Aswoensdag zowaar Pancake Tuesday (nóg een reden om naar Schotland te verhuizen). Van oudsher bakten de mensen op die dag pannenkoeken om het laatste vet op te maken voordat de vastenperiode begon waarin geen vlees werd gegeten. Scholen organiseren op deze Pancake Tuesday heuse pannenkoekenraces: iedere deelnemer heeft een koekenpan met daarin een pannenkoek die hij moet omgooien terwijl hij rent, verlies je je pannenkoek, dan verlies je de race. Het verhaal gaat dat deze races hun oorsprong vinden in het plaatsje Olney in Engeland. In 1445 was het voor de huisvrouw een dinsdag zoals zo veel andere: de was moest gedaan, de vloer geveegd, de bedden opgemaakt, de kinderen gevoed, de man uitgezwaaid en plots besefte ze dat er ook nog pannenkoeken gebakken moesten worden. Ze wikte en woog: de afwas moet ook nog gedaan en het vuilnis moet nog naar buiten, misschien maar eens een jaar geen pannenkoeken? Maar nee, ze kon het zich niet veroorloven om het vet wat ze nog in huis had ongebruikt met het oog op de vastentijd weg te moeten gooien. Dus besloot ze de afwas en het pannenkoeken bakken te combineren. Druk in de weer met afwasborstel en koekenpan begonnen plotseling de kerkklokken te luiden. De laatste pannenkoek lag in de pan, maar die kon ze niet achterlaten, hij zou aanbranden! In blinde paniek - je komt niet te laat in de kerk op vastenavond! - gooide ze de afwasborstel in de gootsteen en pakte de koekenpan. Al rennend in de richting van de kerk draaide de pannenkoek om in de pan: de pannenkoekenrace was geboren.
De perfecte pannenkoeken in dit recept zijn gemaakt van geweekte granen. De pannenkoekjes hebben daarom een verworven smaak, of zoals de Engelse huisvrouw zou zeggen 'an acquired taste'. Ikzelf ben inmiddels helemaal gewend aan de bijzondere smaak van boekweit, maar voor de beginner kan het even wennen zijn. Toch zijn deze pannenkoekjes een perfecte manier om boekweit te leren waarderen. Niet alleen associëren we pannenkoeken in Nederland met feest, je kunt ze ook beleggen met alles wat je maar bedenken kunt. De hoeveelheid beleg kun je langzaam afbouwen en op die manier je gewenning aan (misschien zelfs waardering voor) boekweit opbouwen. Het is maar een idee. Het recept is veganistisch (je kunt er dus van genieten gedurende de hele vastenperiode), maar experimenteer vooral met het toevoegen van een ei of vervang het water door melk. Zoals ik al zei kun je zo creatief zijn met het beleg als je maar wilt. In de geest van Pinksteren heb ik gekozen voor rode aardbeiensaus.
Recept Perfecte Pinksterpannenkoekjes
Voor 2 personen
Bereidingstijd 30 min.
Ingrediënten:
100 gr boekweitgrutten
100 gr hele granen naar keuze (bijv. quinoa, amaranth, gierst)
200 ml warm water (dit water niet vervangen door melk, dit is om te weken)
1 el appelazijn of citroensap
200 ml water (te vervangen door melk)
eventueel: 1 ei
eventueel na blenden: 50 gr rozijnen/gedroogde cranberries
eventueel tijdens bakken: schijfjes appel en kaneel, plakjes banaan en kokos, en voor het geval je ze niet veganistisch maakt: plakjes belegen kaas.
1. Week de grutten en granen een avond van tevoren in een grote kom in het water en de azijn. Wil je voor meer dan 2 personen pannenkoeken bakken, houd dan aan dat je evenveel ml water neemt als het totaal aantal grammen van de granen. Dus 600 gr graan weken in 600 ml water en het na afspoelen blenden met 600 ml water.
*Tip als je voor meer mensen pannenkoekjes bakt: week de granen in verschillende kommen waarvan elke hoeveelheid in één keer in je blender past, dus bijvoorbeeld elke keer 200 gr granen per kom, zodat je telkens 200 ml water kan toevoegen in de blender. Zo krijg je direct de juiste beslagdikte.
2. Spoel de granen de volgende ochtend in een zeer fijne zeef goed af onder stromend water. Doe de granen met het water (of de melk) in de blender. Vermaal tot het beslag de juiste dikte heeft. Hier kun je zelf variëren: heb je graag Franse crèpes, voeg dan meer water toe, wil je graag American pancakes, dan houd je het beslag wat dikker.
3. Verhit een el kokosolie in een koekenpan op hoog vuur. Laat de pan goed heet worden en giet dan het beslag in kleine rondjes in de pan (afhankelijk van de grootte van de pan kun je per keer 1 tot 3 pannenkoekjes per pan bakken). Heb je een blender met een goede schenktuit, dan kan het direct vanuit de blender.
4. Bak de pannenkoekjes aan beide zijden knapperig bruin. In mijn geval geldt: liever een minder flexibele, krokante pannenkoek dan een oprolbare, papperige pannenkoek. Als de pan goed heet is, hoef je niet voor elke pannenkoek nieuwe olie in de pan te doen. Serveer de pannenkoekjes met rode aardbeiensaus en besprenkel ze met honing.
Recept Rode aardbeiensaus
voor 1 pot
Bereidingstijd 15 min.
Ingrediënten:
500 gr aardbeien, ontkroond en gehalveerd
2 el honing of ahornsiroop
1 steranijs
1 kardemompeul
snuf zout
1/2 tl kaneel
1/2 tl gemberpoeder
rasp van een kwart sinaasappel
merg van 1/2 vanillestokje (of 1/2 tl vanille-extract)
1. Doe alle ingrediënten in een afsluitbare pot. Duw de aardbeien met een lepel een beetje in elkaar zodat het sap vrijkomt. Roer het geheel door elkaar, sluit af en laat minimaal 1 uur marineren in de koelkast. Blijft afgesloten in de koelkast ongeveer 4 dagen goed. Serveer bij de Perfecte Pinksterpannenkoekjes of bij yoghurt, ijs, kwark, kies maar!
Gerelateerde posts:
Bircher muesli trifle
